อีก 4 เดือนข้างหน้า ประเทศไทยจะมีกฎหมายประกันสังคมฉบับใหม่ 2558 ประกาศใช้อย่างเป็นทางการ

เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2558 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่พระราชบัญญัติประกันสังคม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2558

พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 120 วันนับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป หรือมีผลบังคับใช้ 20 ตุลาคม 2558

เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่กฎหมายว่าด้วยการประกันสังคมที่ใช้บังคับในปัจจุบันมีบทบัญญัติบางประการไม่เหมาะสมและไม่สอดคล้องกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน สมควรแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับหลักเกณฑ์และวิธีการได้มาซึ่งผู้แทนฝ่ายนายจ้างและผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตนให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับการแต่งตั้งที่ปรึกษาของคณะกรรมการประกันสังคมคุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของกรรมการประกันสังคม ที่ปรึกษา และกรรมการการแพทย์และอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการการแพทย์ให้เหมาะสมยิ่งขึ้น

แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับการคำนวณค่าจ้างรายวันในการจ่ายเงินทดแทนการขาดรายได้ ยกเลิกการตัดสิทธิผู้ประกันตนซึ่งไม่มีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทนในกรณีจงใจหรือยินยอมให้ผู้อื่นกระทำให้ตนประสบอันตรายหรือเจ็บป่วย ทุพพลภาพ หรือถึงแก่ความตาย เพื่อขยายความคุ้มครองให้ผู้ประกันตนได้รับสิทธิประโยชน์มากยิ่งขึ้น

เพิ่มบทบัญญัติเกี่ยวกับหลักเกณฑ์และอัตราให้รัฐบาลออกเงินสมทบสำหรับผู้ประกันตนตามมาตรา ๔๐ และเพิ่มบทบัญญัติให้ลดหย่อนการออกเงินสมทบในกรณีเกิดภัยพิบัติอย่างร้ายแรงที่ส่งผลกระทบต่อสภาวการณ์ทางเศรษฐกิจ เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของนายจ้างรวมทั้งกำหนดโทษทางอาญา

ในกรณีนายจ้างไม่ยื่นแบบรายการแสดงการส่งเงินสมทบเพื่อให้การประกันสังคมเป็นไปตามวัตถุประสงค์และอำนวยประโยชน์แก่ผู้ที่เกี่ยวข้องในระบบประกันสังคมเพิ่มขึ้น จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

สาระสำคัญของพ.ร.บ.ประกันสังคม (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2558 ที่เวบไซด์แห่งนี้ได้รวบรวมประเด็นที่แก้ไขมานำเสนอ เพื่อจะได้ตามทันสถานการณ์ ประกอบด้วย

(1) ลูกจ้างที่ได้รับความคุ้มครองเพิ่ม ได้แก่

• ลูกจ้างทำงานบ้านอันมิได้ประกอบธุรกิจรวมอยู่ด้วย
• ลูกจ้างชั่วคราวทุกประเภทของส่วนราชการ
• ครูโรงเรียนเอกชนตามกฎหมายว่าด้วยโรงเรียนเอกชน
• ลูกจ้างของนายจ้างที่มีสำนักงานในประเทศ และไปประจำทำงานในต่างประเทศ
• บุคคล ที่มิใช่ลูกจ้างตามมาตรา 33 หรือไม่อยู่ในบังคับแห่งพระราชบัญญัติประกันสังคม เช่น ลูกจ้างของรัฐวิสาหกิจ , ลูกจ้างประจำของส่วนราชการ, ลูกจ้างที่เป็นนักเรียนนักศึกษาของโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัย ,ลูกจ้างชั่วคราวในภาคเกษตรกรรม ฯลฯ อาจสมัครใจเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 40 ได้ โดยคุณสมบัติเป็นไปตามที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา

(2) ประโยชน์ทดแทนที่ผู้ประกันตนตามมาตรา 33 จะได้รับเพิ่มขึ้นจากเดิม

(2.1) ประโยชน์ทดแทนกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บป่วย ได้แก่

• ครอบคลุมถึงค่าส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคและค่าฟื้นฟูสมรรถภาพ
• เงิน ช่วยเหลือเบื้องต้นกรณีผู้ประกันตนได้รับความเสียหายจากการรับบริการทางการ แพทย์ เมื่อสำนักงานจ่ายให้ผู้ประกันตนแล้ว ให้สำนักงานมีสิทธิไล่เบี้ยแก่ผู้กระทำผิดได้
• ผู้ ประกันตนมีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทน กรณีประสบอันตรายหรือเจ็บป่วย หรือกรณีทุพพลภาพ หรือกรณีตาย แม้ปรากฏว่าการประสบอันตราย หรือการทุพพลภาพ หรือการตายนั้น เกิดขึ้นเพราะเหตุที่บุคคลดังกล่าวจงใจก่อให้เกิดขึ้น หรือยินยอมให้ผู้อื่นก่อให้เกิดขึ้น

(2.2) กรณีคลอดบุตร และสงเคราะห์บุตร

• ได้ รับประโยชน์ทดแทนเร็วขึ้น คือ จ่ายเงินสมทบมาไม่น้อยกว่า 5 เดือน ภายในระยะ 15 เดือนก่อนรับบริการทางการแพทย์ (เดิม 7 เดือน) แต่นิยามของ “คลอดบุตร” ยังเหมือนเดิม คือ การที่ทารกคลอดจากครรภ์มารดา ซึ่งมีระยะเวลาตั้งครรภ์ไม่น้อยกว่า 28 สัปดาห์ ไม่ว่าทารกมีชีวิตรอดอยู่หรือไม่
• ไม่กำหนดจำนวนครั้งการได้ประโยชน์ทดแทนกรณีคลอดบุตร (เดิมไม่เกิน 2 ครั้ง)
• เพิ่มจำนวนบุตร 3 คนที่ผู้ประกันตนจะได้รับเงินสงเคราะห์บุตร (เดิมไม่เกิน 2 คน)

(2.3) กรณีเสียชีวิต

• ก่อน ถึงแก่ความตาย ถ้าผู้ประกันตนได้ส่งเงินสมทบมาแล้วตั้งแต่ 120 เดือนขึ้นไป ให้จ่ายเงินสงเคราะห์เป็นจำนวน 50% ของค่าจ้างรายเดือนคูณด้วย 12

(2.4) กรณีชราภาพ

• กำหนด ให้บุคคลที่ผู้ประกันตนทำหนังสือระบุไว้ เป็นผู้มีสิทธิรับเงินบำเหน็จชราภาพให้ได้รับหนึ่งส่วน นอกเหนือจากบุตรชอบด้วยกฎหมาย สามีหรือภรรยา และบิดามารดาได้

• ผู้ประกันตนที่ไม่มีทายาท สามารถทำหนังสือระบุคคลผู้มีสิทธิรับบำเหน็จชราภาพไว้ล่วงหน้าก่อนตายได้

• ผู้ ประกันตนที่ไม่ใช่สัญชาติ สามารถเลือกรับรับบำเหน็จชราภาพได้ ภายหลังการสิ้นสุดเป็นผู้ประกันตน ไม่ว่าจะส่งเงินสมทบครบ 180 เดือนหรือไม่ก็ตาม และและไม่ประสงค์จะพำนักอยู่ในประเทศไทย

(2.5) กรณีว่างงาน

• ผู้ ประกันตนที่ไม่ได้ทำงาน เพราะเหตุสุดวิสัย หรือ นายจ้างไม่ให้ทำงานเนื่องจากเหตุสุดวิสัย ทำให้ไม่สามารถประกอบกิจการได้ตามปกติ ถ้าได้จ่ายเงินสมทบมาแล้ว 6 เดือนภายใน 15 เดือนก่อนที่ผู้ประกันตนว่างงาน ให้มีสิทธิรับประโยชน์ทดแทนกรณีว่างงานตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดในกฎกระทรวง

(3) การบริหารและมีส่วนร่วม มีการปรับปรุงเพิ่มเติม ดังนี้

(3.1) องค์ประกอบและจำนวนของกรรมการประกันสังคม

• เพิ่มกรรมการไตรภาคี เป็นฝ่ายละ 7 คน (เดิมฝ่ายละ 5 คน)
• กรรมการฝ่ายรัฐบาล เพิ่มผู้แทนกระทรวงมหาดไทยและผู้แทนกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์

 (3.2) ที่มาของกรรมการฝ่ายนายจ้าง และฝ่ายผู้ประตน และที่ปรึกษา

• หลัก เกณฑ์และวิธีเลือกตั้งเป็นไปตามระเบียบที่รัฐมนตรีกำหนด โดยคำนึงถึงการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงของฝ่ายนายจ้างและฝ่ายผู้ประกันตน สัดส่วนระหว่างหญิงและชาย รวมทั้งการมีส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิผลของคนพิการ และผู้ด้อยโอกาส
• หลักเกณฑ์และวิธีการสรรหาผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นไปตามระเบียบที่รัฐมนตรีกำหนด โดยคำแนะนำของกรรมการ
• คณะกรรมการประกันสังคมมีอำนาจแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิไม่เกิน 7 คนเป็นที่ปรึกษา (เดิมรัฐมนตรีตั้ง)

(3.3) คุณสมบัติของกรรมการฝ่ายนายจ้าง ฝ่ายผู้ประกันตนและที่ปรึกษา (เดิมไม่ได้กำหนดไว้)

• สัญชาติไทย
• ไม่เป็นคนวิกลจริต หรือจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ
• ไม่เป็นคนไร้ความสามารถ หรือคนเสมือนไร้ความสามารถ
• ไม่เป็นบุคคลล้มละลายหรือเคยเป็นบุคคลล้มละลายทุจริต
• ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก สำหรับความผิดที่กระทำโดยประมาท หรือความผิดลหุโทษ
• ไม่เคยต้องคำพิพากษา หรือคำสั่งของศาลให้ทรัพย์สินตกเป้นของแผ่นดินเพราะร่ำรวยผิดปกติ หรือมีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นผิดปกติ
• ไม่เคยถูกไล่ออก ปลดออก หรือเลิกจ้างจากหน่วยงานของรัฐ หรือสถานประกอบกิจการเอกชน เพราะทุจริตต่อหน้าที่
• ไม่เป็นคู่สัญญา  หรือมีประโยชน์ได้เสียในกิจการที่เป็นคู่สัญญา หรือมีธุรกิจเกี่ยวข้องกับสำนักงาน ไม่ว่าโดยทางตรงหรือทางอ้อม
• ไม่ เป็น หรือเคยเป็นข้าราชการการเมือง ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองสมาชิกสภาท้องถิ่น หรือผู้ผู้บริหารท้องถิ่น หรือกรรมการหรือที่ปรึกษาของพรรคการเมือง หรือเจ้าหน้าที่ของพรรคการเมือง เว้นแต่ได้พ้นจากตำแหน่งดังกล่าวไม่น้อยกว่า 3 ปี
• กรรมการ ที่รัฐมนตรีแต่งตั้งถือเป็นผู้ดำรงตำแหน่งระดับสูงตามพระราชบัญญัติประกอบ รัฐธรรมนูญว่าด้วย การป้องกันและปราบปรามการทุจริต ที่ต้องแสดงทรัพย์สินและหนี้สินโดยเปิดเผยต่อสาธารณชนไม่เกิน 30 วันนับแต่วันที่ครบกำหนดต้องยื่น

(3.4) วาระดำรงตำแหน่งของกรรมการประกันสังคมทุกฝ่าย

• มีวาระดำรงตำแหน่งคราวละ   2 ปี

(3.5) การพ้นจากตำแหน่งของกรรมการประกันสังคม

• เพิ่ม เรื่องคณะกรรมการประกันสังคมมีมติให้ออกเพราะบกพร่องต่อหน้าที่มีความ ประพฤติเสื่อมเสีย หรือหย่อนความสามารถ ด้วยคะแนนเสียงเกินกึ่งหนึ่ง ของจำนวนกรรมการที่มีอยู่ตามระเบียบที่คณะกรรมการกำหนด

(3.6) องค์ประกอบและที่มาของคณะกรรมการการแพทย์

• เพิ่มผู้แทนฝ่ายนายจ้างและฝ่ายผู้ประกันตนฝ่ายละ 1 คน ในคณะกรรมการการแพทย์
• เพิ่มกรรมการการแพทย์แต่งตั้งโดยวิธีการสรรหาตามระเบียบที่รัฐมนตรีกำหนด โดยคำแนะนำของกรรมการ

(3.7) ให้มีคณะกรรมการตรวจสอบ

• รัฐมนตรีแต่งตั้งเพื่อกำกับดูแลความโปร่งใสได้มาตรฐาน และให้มีการตรวจสอบบัญชีภายในเป็นประจำ
• หลักเกณฑ์วิธีการได้มา องค์ประกอบ และอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการตรวจสอบ ให้เป็นไปตามระเบียบที่รัฐมนตรีกำหนด โดยคำแนะนำของคณะกรรมการ

(3.8) ให้สำนักงานประกันสังคมจัดทำรายงานการประเมินสถานะกองทุน โดยแสดงรายรับ รายจ่าย และความสามารถในการดำเนินการในอนาคตเสนอต่อคณะกรรมการเป็นประจำทุกปี และให้เปิดเผยต่อสาธารณชน

ดู พ.ร.บ.ประกันสังคม (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2558 ได้ที่นี่ครับ click หรือกดตรงนี้